Giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công tham dự và trình bày tham luận tại Hội nghị quốc tế PSPA – EROPA 2025

Đoàn đại biểu Việt Nam gồm các giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công, đã tham gia trình bày một số nghiên cứu gắn với thực tiễn trong quản trị công tại Việt Nam. Các tham luận tập trung vào quá trình đổi mới thể chế, phân cấp, phân quyền và quản trị hợp tác trong phát triển bền vững. Các bài trình bày nhận được sự quan tâm của đại biểu quốc tế nhờ cách tiếp cận gắn với bối cảnh Việt Nam, thể hiện sự chủ động và sáng tạo và tinh thần trao đổi học thuật cởi mở và mong muốn học hỏi lẫn nhau giữa các quốc gia.

PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải: Từ quản lý hành chính truyền thống đến quản trị quốc gia hiện đại

Trong tham luận: “Từ Quản lý hành chính truyền thống đến Quản trị quốc gia hiện đại và hiệu quả tại Việt Nam: Lộ trình thích ứng với khủng hoảng đa chiều và thúc đẩy phát triển”, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, Trưởng Khoa Hành chính học, Học viện Hành chính và Quản trị công, phân tích quá trình chuyển đổi của khu vực công Việt Nam từ mô hình quản lý hành chính truyền thống sang quản trị quốc gia hiện đại và hiệu quả, nhấn mạnh đây là con đường cần thiết để thích ứng với khủng hoảng đa chiều và thúc đẩy phát triển bền vững.

PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải cho rằng, mô hình hành chính truyền thống, dựa trên thủ tục hành chính, quyền lực thứ bậc và cơ chế tuân thủ, từng đóng vai trò duy trì trật tự và ổn định. Tuy nhiên, trong bối cảnh các thách thức ngày càng phức tạp và biến động, mô hình này ngày càng tỏ ra thiếu linh hoạt, chậm phản ứng và kém sáng tạo. Vì vậy, chuyển sang mô hình quản trị quốc gia hiện đại và hiệu quả là điều tất yếu để Việt Nam tăng cường khả năng chống chịu trước khủng hoảng đa chiều và thúc đẩy phát triển dài hạn. Trong quá trình chuyển đổi đó, Việt Nam đã nỗ lực cải cách và đạt được một số kết quả nhất định như: tinh gọn bộ máy, xây dựng chính quyền điạ phương hai cấp, tăng cường chuyển đổi số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo… Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi vẫn đối diện với nhiều thách thức: thể chế còn thiếu đồng bộ; tư duy quản lý chưa theo kịp yêu cầu quản trị hiện đại; khối lượng công việc tăng nhưng nhân lực giảm; chuyển đổi số chưa đồng đều; cơ sở vật chất và đãi ngộ công chức chưa tương xứng. Ngoài ra, sự đa dạng văn hóa tổ chức do sáp nhập đơn vị hành chính cũng tạo ra áp lực mới cho quản trị. Từ đó, tác giả đề xuất các giải pháp như đồng bộ hóa pháp luật, phân quyền mạnh mẽ gắn với trách nhiệm giải trình, cải cách phương thức quản lý công chức theo kết quả đầu ra, gắn tiền lương công chức với vị trí và kết quả công việc và tăng cường đào tạo năng lực nhằm xây dựng hệ thống quản trị lấy người dân làm trung tâm, bao trùm và có khả năng thích ứng cao.

TS. Nguyễn Thị Kim Chung: Quản trị bao trùm trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Trong bài trình bày: “Quản trị bao trùm và hợp tác dưới mô hình chính quyền địa phương hai cấp mới của Việt Nam trong lĩnh vực giáo dục”, TS. Nguyễn Thị Kim Chung, giảng viên, Khoa Luật, Học viện Hành chính và Quản trị công phân tích một số điểm mới trong việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp theo Hiến pháp Việt Nam năm 2013, sửa đổi, bổ sung năm 2025, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025.

Từ ngày 01/7/2025, Việt Nam thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thay cho mô hình ba cấp, nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị và bảo đảm nguyên tắc Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, và Nhân dân làm chủ. TS. Chung cho rằng, việc phân cấp trong lĩnh vực giáo dục phải đi kèm nguồn thu ổn định, cơ chế phối hợp. Từ các phân tích đó, TS. Chung đề xuất ba giải pháp: (i) quy định bảo đảm đủ ngân sách theo nguyên tắc “nguồn lực đi theo chức năng, nhiệm vụ”; (ii) thiết lập quy định sự tham gia của phụ huynh, cộng đồng và nghĩa vụ phản hồi có lập luận; (iii) chia sẻ, liên thông dữ liệu giữa các cơ quan để giám sát, đánh giá dựa trên bằng chứng qua đó góp phần thực hiện thúc đẩy quản trị giáo dục công bằng, hợp tác.

TS. Trần Thị Vành Khuyên: Quản trị hợp tác trong giải quyết các thách thức của phát triển bền vững 

TS. Trần Thị Vành Khuyên, Giảng viên, Khoa Hành chính và Quản trị, Phân hiệu Học viện Hành chính và Quản trị công tại TP.HCM trình bày nghiên cứu “Quản trị hợp tác trong giải quyết các thách thức của phát triển bền vững: Nghiên cứu tại Vùng Đồng bằng sông Cửu Long”.

Theo TS. Trần Thị Vành Khuyên, Đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng đan xen, từ tác động của biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường đến khoảng cách phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, mô hình quản trị truyền thống bộc lộ nhiều hạn chế khi xử lý các vấn đề phức hợp, liên ngành và vượt ra khỏi địa giới một địa phương. Quản trị hợp tác, với sự tham gia của nhiều chủ thể được xem là hướng tiếp cận phù hợp hơn để huy động nguồn lực, tạo sự đồng thuận và thúc đẩy phát triển bền vững. Mặc dù thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã có những chính sách, thể chế cùng nhiều nỗ lực thúc đẩy hợp tác vùng nhưng thực tế liên kết vùng hiện nay chưa đi vào chiều sâu, hiệu quả còn thấp. Do vậy, để thúc đẩy quản trị hợp tác, cần thiết lập cơ chế điều phối vùng có quyền lực pháp lý, thay đổi văn hóa hợp tác, cải cách phân bổ nguồn lực và mở rộng sự tham gia của khu vực tư nhân và cộng đồng. Những khuyến nghị này không chỉ mang ý nghĩa đối với Đồng bằng sông Cửu Long mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho Việt Nam đổi mới mô hình quản trị, hướng tới phát triển bền vững.

Các bài trình bày trong phiên thảo luận song song của giảng viên Học viện đã nhận được sự quan tâm sâu sắc từ học giả tham dự. Những đóng góp của các giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công tại Hội nghị PSPA – EROPA 2025 không chỉ phản ánh năng lực nghiên cứu của đội ngũ học giả Việt Nam, mà còn thể hiện tinh thần đối thoại, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế.