Hội thảo khoa học “Cung ứng dịch vụ hành chính công ở Việt Nam” – Đổi mới, chuyển đổi số và hướng tới nền hành chính phục vụ

Tham dự Hội thảo, về phía đại biểu khách mời có PGS.TS. Nguyễn Hữu Hải, nguyên Trưởng khoa, Khoa Hành chính học, Học viện Hành chính Quốc gia; PGS.TS. Bùi Huy Khiên, nguyên Phó Trưởng khoa, Khoa học hành chính và Tổ chức nhân sự, Học viện Hành chính Quốc gia; TS. Chu Xuân Khánh, nguyên Trưởng khoa, Khoa Quản lý nhà nước về xã hội, Học viện Hành chính Quốc gia; PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, nguyên giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính và Quản trị công; PGS.TS. Vũ Thị Loan, Viện Khoa học Hành chính và Chính sách công; ThS. Lê Thị Hồng Hạnh, Viện Chính sách công, Học viện Chính sách và Phát triển, Bộ Tài chính; ThS. Nguyễn Hưng Quốc, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Xuân Đỉnh, thành phố Hà Nội; ThS. Nguyễn Thành Luân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Thư Lâm, thành phố Hà Nội; cùng đông đảo giảng viên, nghiên cứu sinh, học viên, sinh viên Khoa Hành chính học.

Thay mặt Ban Giám đốc Học viện, TS. Bùi Phương Đình, Phó Giám đốc Học viện phát biểu chỉ đạo Hội thảo, khẳng định chủ đề “Cung ứng dịch vụ hành chính công ở Việt Nam” có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc, phù hợp với tiến trình cải cách nền hành chính quốc gia. 

TS. Bùi Phương Đình nhấn mạnh: trong bối cảnh mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức được triển khai từ ngày 01/7/2025, việc nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ hành chính công càng trở nên cấp thiết, góp phần xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ nhân dân và doanh nghiệp.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải cho rằng: trong tiến trình cải cách và chuyển đổi số, cung ứng dịch vụ hành chính công là “cầu nối” trực tiếp giữa Nhà nước và xã hội, thể hiện rõ bản chất Nhà nước phục vụ.

PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải đánh giá những kết quả nổi bật thời gian qua như mô hình một cửa, một cửa liên thông và dịch vụ công trực tuyến; đồng thời chỉ ra các hạn chế còn tồn tại: chất lượng dịch vụ chưa đồng đều, thủ tục ở một số lĩnh vực còn phức tạp, năng lực đội ngũ chưa đáp ứng yêu cầu và mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp còn khoảng cách so với kỳ vọng.

Từ bối cảnh đó, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải khẳng định Hội thảo hôm nay có ý nghĩa thiết thực, là diễn đàn để các nhà khoa học, nhà quản lý và các nhà thực tiễn trao đổi, phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế, thách thức và định hướng giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả cung ứng dịch vụ hành chính công trong thời gian tới.

Hội thảo tập trung làm rõ ba nhóm vấn đề lớn:
(1) Cơ sở lý luận và thực tiễn của cung ứng dịch vụ hành chính công, bao gồm khái niệm, mô hình, các chủ thể tham gia và tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ;
(2) Các yếu tố ảnh hưởng đến cung ứng dịch vụ hành chính công trong bối cảnh chuyển đổi số và chính quyền địa phương hai cấp, đặc biệt là thể chế, phân cấp, năng lực đội ngũ và vai trò giám sát xã hội;
(3) Giải pháp, sáng kiến và kinh nghiệm quốc tế nhằm nâng cao hiệu quả, tính minh bạch và sự hài lòng của người dân trong tiếp cận dịch vụ hành chính công.

PGS.TS. Nguyễn Minh Phương với tham luận: “Bối cảnh mới và những yêu cầu đặt ra trong cung ứng dịch vụ hành chính công hiện nay”, nhận định bối cảnh mới đòi hỏi phải đổi mới mạnh mẽ cách cung ứng dịch vụ hành chính công: chuyển từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ”, từ quy trình thủ công sang số hóa, và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm. Để đáp ứng yêu cầu đó, ông đề xuất các định hướng: đẩy nhanh chuyển đổi số trong cung cấp dịch vụ; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình; đồng thời mở rộng liên thông - chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhằm rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục.

Tiếp nối, PGS.TS. Bùi Huy Khiên phân tích ba trụ cột cho đổi mới dịch vụ hành chính công ở Việt Nam.
(1) Lý luận: mục tiêu đổi mới là nâng cao chất lượng phục vụ, giảm thủ tục rườm rà, tăng minh bạch và hiệu quả quản trị; trọng tâm là chuyển từ “xin - cho” sang phục vụ công dân.
(2) Pháp lý: hệ thống quy phạm còn phân tán, thiếu thống nhất, gây khó khăn khi triển khai; cần hoàn thiện đồng bộ để tạo hành lang rõ ràng cho thực thi.
(3) Thực tiễn: dù đã có tiến bộ về đơn giản hóa thủ tục, ứng dụng CNTT và dịch vụ công trực tuyến, nhưng vẫn tồn tại quy trình phức tạp, năng lực và phẩm chất một bộ phận cán bộ còn hạn chế, người dân tiếp cận thông tin chưa thuận lợi, hiệu quả dịch vụ trực tuyến chưa tương xứng tiềm năng. Từ đó, ông nhấn mạnh yêu cầu đổi mới toàn diện để xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch và phục vụ tốt hơn.

Ở góc độ bình đẳng trong tiếp cận, ThS. Lê Thị Hồng Hạnh khẳng định đây vừa là yêu cầu pháp lý theo Hiến pháp và luật, vừa là tiêu chí cốt lõi đánh giá cải cách hành chính, nhất là trong chuyển dịch từ “hành chính cai quản” sang “hành chính phục vụ”. Bà đề xuất sáu nhóm giải pháp dành cho nhóm yếu thế: hoàn thiện thể chế theo hướng ưu tiên; đầu tư hạ tầng và mở rộng tiếp cận; nâng cao năng lực, thái độ phục vụ của cán bộ, công chức; phổ cập kỹ năng số (đào tạo, hỗ trợ thiết bị, kết nối, truyền thông); đổi mới phương thức cung ứng theo hướng bao trùm; và tăng cường hợp tác công - tư để mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ.

Từ thực tiễn chính quyền hai cấp, ông Nguyễn Hưng Quốc cho biết phường Xuân Đỉnh là một trong những địa phương tiên phong mô hình điểm phục vụ hành chính công, hướng tới thủ tục đơn giản, thời gian xử lý ngắn và ứng dụng CNTT sâu rộng. Mô hình tạo chuyển biến tích cực về thái độ, tác phong phục vụ; không gian giao dịch văn minh; quy trình minh bạch; và chỉ số hài lòng của người dân được cải thiện. Tuy nhiên, vẫn còn vướng mắc: phần mềm dịch vụ công quốc gia đôi lúc lỗi; khối lượng công chứng, chứng thực chiếm 80-90% hồ sơ gây quá tải; nhân lực số hóa chưa đủ trong khi quy trình ký số, xác nhận điện tử còn phức tạp; người cao tuổi khó tiếp cận dịch vụ trực tuyến. Ông kiến nghị: nâng cấp phần mềm theo hướng ổn định, thân thiện; rà soát, chuẩn hóa quy trình số hóa và tăng cường liên thông; bổ sung nhân sự chuyên trách CNTT, bồi dưỡng kỹ năng số cho công chức; có cơ chế khuyến khích, nhân rộng sáng kiến và đẩy mạnh truyền thông, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ trực tuyến.

Chung nhận định từ cơ sở, ông Nguyễn Thành Luân nêu các thách thức: khoảng cách số khiến tỷ lệ dùng dịch vụ trực tuyến thấp; hồ sơ chậm (nhất là đất đai) do quy trình nội bộ chưa rõ; pháp luật và hạ tầng công nghệ thiếu đồng bộ; giải quyết hồ sơ toàn trình chưa cao; khối lượng công việc tăng sau sáp nhập; cơ cấu nhân sự còn bất cập. Ông đề xuất sáu giải pháp: phát triển nguồn nhân lực số và bố trí đúng vị trí việc làm; đẩy nhanh số hóa hồ sơ, hướng tới “không giấy tờ - không chờ”; đầu tư hạ tầng và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận công nghệ; hoàn thiện hành lang pháp lý cho hồ sơ điện tử, thống nhất thành phần hồ sơ và tiến tới không dùng bản sao chứng thực; nâng cao chất lượng cung ứng bằng giải quyết toàn trình, rà soát - cắt giảm thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý.

Bên cạnh đó, các đại biểu và chuyên gia còn trao đổi sâu về: nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công trong bối cảnh mới; đánh giá chất lượng dịch vụ theo dữ liệu thời gian thực trên Cổng Dịch vụ công quốc gia; nhận diện yếu tố tác động và văn hóa công vụ đến chất lượng cung ứng; cùng các thách thức của dịch vụ trực tuyến trong kỷ nguyên chuyển đổi số.

Kết luận Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải, Trưởng khoa, Khoa Hành chính học trân trọng cảm ơn các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học và cán bộ quản lý trong và ngoài Học viện đã tham dự, chia sẻ nhiều tham luận, ý kiến sâu sắc, mang giá trị khoa học và thực tiễn cao.

PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải khẳng định, các ý kiến tại Hội thảo là nguồn tư liệu quý, góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoàn thiện cơ chế, chính sách về cải cách hành chính và nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công ở Việt Nam. Đồng thời, kết quả Hội thảo sẽ được Khoa Hành chính học nghiên cứu, tiếp thu và vận dụng trong công tác giảng dạy, bồi dưỡng và đào tạo cán bộ, công chức, viên chức, cũng như trong định hướng các đề tài nghiên cứu khoa học của Khoa và Học viện trong thời gian tới.

Bà bày tỏ tin tưởng rằng, với tinh thần hợp tác và trách nhiệm khoa học, những kết quả và kiến nghị từ Hội thảo sẽ góp phần thiết thực vào công cuộc xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch và phục vụ nhân dân, đúng như mục tiêu cải cách hành chính mà Đảng và Nhà nước đã đề ra.